Filosofie
De creatieve evolutie
'De creatieve evolutie' is het belangrijkste werk van de Franse filosoof Henri Bergson (1859-1941). Als 'De creatieve evolutie' in 1907 verschijnt, staat de evolutieleer van Darwin al volop in de belangstelling. Bergson staat achter het idee van de evolutie maar verzet zich tegen de al te mechanistische visie ervan. Volgens Bergson ... [lees verder]
Voor rede vatbaar
Dit werk is bedoeld als een wapenrok voor wie met woorden strijdt. Het is een hommage aan Voltaire die in 1764 met zijn Dictionnaire philosophique portatif de godsdienstfanaten bestreed die destijds de dienst uitmaakten. Vrijheid van meningsuiting bestond nog niet en kritiek leveren was levensgevaarlijk. Voltaires woordenboekje behandelde dan ook geen ... [lees verder]
Ik ben dynamiet
Friedrich Nietzsche is een van de belangrijkste filosofen, en zijn ideeën over de übermensch, de wil tot macht en de slavenmoraal hebben alle regionen van de cultuur doordrongen. Maar wat weten de meeste mensen echt over Nietzsche, behalve de snor, de dreigende blik en een vage associatie ... [lees verder]
Vriend & vijand
‘Volgens de Duitse denker Carl Schmitt is zonder vijandbeeld geen politiek mogelijk,’ schreven Coen Simon en Frank Meester aan Arnon Grunberg. Zij vroegen hem Het begrip politiek van Carl Schmitt (1888-1985) te lezen om na te gaan wat hij ons nu nog te zeggen heeft. Hoeveel natiestaat hebben wij nodig? Hoev... [lees verder]
Het welgetemperde gemoed
Jos Kessels kan gezien worden als de Michael Sandel van de Lage Landen. In Het welgetemperde gemoed geeft hij een aanzet tot denken over jezelf in de traditie van de Bekentenissen van Augustinus en Rousseau, met de muziek van Bachs Das wohltemperierte Klavier als uitgangspunt. Aan de hand van het ... [lees verder]
Het verraad van de intellectuelen
Onze wereld wordt kleiner. Mensen trekken zich terug in hun eigen informatiebubbel en communiceren voornamelijk met geestverwanten op sociale media. Het wantrouwen tegen politici, rechters, wetenschappers, journalisten en iedereen van buiten neemt toe. Uitspraken van de Amerikaanse president over 'fake news', 'alternative facts' en 'post-truth' wakkeren de trend verder aan. ... [lees verder]
De U-curve
Wetenschappelijk onderzoek wijst uit dat de tevredenheid met ons eigen leven de vorm heeft van een U. Hoe dichter we het midden van ons leven naderen, hoe groter de kans op een dieptepunt. Ooit bevinden we ons allemaal op de bodem van die U. Hoe kunnen we nog voldoening uit ... [lees verder]
Drie vormen van weten
Ethiek is fundamenteel bepaald door de manier waarop we leven. Ethiek is dus altijd common sense-ethiek. We denken vaak dat ethiek strikt rationeel is of zou moeten zijn, maar dat heeft meer te maken met gedeelde (en deels denkbeeldige) ideeën die we vandaag over onszelf koesteren. Vanuit die ... [lees verder]